گیرش بتن

گیرش بتن

گیرش بتن چیست؟

گیرش بتن در واقع همان زمانی است که طول می کشد تا بتن سفت شود و در این هنگام می توان سطح بتن را پیاده نمود. عوامل مختلفی وجود دارند که تمامی آن ها بر گیرش بتن و زمان سخت شدن آن تاثیر دارند و کلیه این عوامل در کنار یکدیگر می توانند در نهایت گیرش بتن را رقم بزنند. در مورد بتن ها یکی از مهم ترین و اصلی ترین موارد در مورد کار با آن ها، زمان گیرش و سخت شدن بتن می باشد که جز اصلی ترین مراحل ساخت سازه های بتنی بوده و می تواند تا مدت ها رفتار بتن مربوطه را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه این مقاله به بررسی گیرش بتن و عوامل موثر بر آن پرداخته و نتایج هر کدام از این عوامل را بر عملکرد نهایی بتن مشخص خواهیم کرد.

عوامل تاثیرگذار بر گیرش بتن

بتن ها انواع و اقسام گوناگونی دارند و روند گیرش و سخت شدن هر کدام بسته به ترکیبات آن با دیگری متفاوت است؛ اما به طور معمول حدود 28 روز طول می کشد تا گیرش بتن کامل شده و بتن به حالت کاملا سخت شده در بیاید. در این مرحله دیگر نمی توان با بتن مربوطه کار کرده و توانایی شکل پذیری و کارایی خود را از دست خواهد داد. گیرش بتن تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار می گیرد که از مهم ترین و اساسی ترین آن ها می توان به دما، میزان رطوبت هوا، باد، طرح اختلاط بتن و سایر موارد اشاره نمود.

رطوبت

یکی از عوامل مهمی که می تواند زمان گیرش بتن را تحت تاثیر قرار داده و بر پخت نهایی بتن نیز موثر واقع شود، میزان رطوبت به کار رفته در تهیه مخلوط بتن می باشد. برای تهیه این مخلوط از مقادیر مشخصی آب استفاده می شود که لازم است این نسبت ها را به درستی رعایت نمود. در صورتی که در ترکیب بتن از آب کافی استفاده نشود، زمان کمتری طول می کشد تا مخلوط بتن به مرحله پخت نهایی خود برسد و چنین بتنی از مقاومت و دوام مناسبی برخوردار نخواهد بود. عکس این حالت هم می تواند برای مخلوط نهایی بتن مشکلاتی را ایجاد کند. چنان چه آب به کار رفته در مخلوط بتن بیش از مقدار مورد نیاز باشد، ساختار بتن به حالت پوسته پوسته در آمده و در نتیجه لایه قرار گرفته در قسمت بالایی بتن سست خواهد شد. به همین دلیل لازم است تا افزودن آب به مخلوط بتن با دقت و محاسبه مقادیر دقیق آب مورد نیاز انجام گیرد.

باد

باد نیز یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر گیرش بتن و زمان آن می باشد که باید مورد توجه قرار گیرد. اگر در محلی که فرآیند مخلوط کردن و بتن ریزی در حال انجام است وزش جریان باد شدید باشد، رطوبت بیش تری از مخلوط بتن تبخیر شده و در نتیجه ساختار بتن با ضعف مواجه خواهد شد.

طرح اختلاط بتن

این عامل می تواند در زمان گیرش اولیه و نهایی در بتن تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد. گاهی مشاهده می شود که در بعضی از پروژه ها برای این که بتوانند به پیشرفت امور سرعت ببخشند، به مخلوط بتن شتاب دهنده اضافه می کنند تا بتن با سرعت بالاتری سفت شده و بتوان از آن در بتن ریزی استفاده نمود. در چنین حالتی استحکام و دوام بتن افت پیدا کرده و سازه حاصل در مقایسه با یک بنای بتن ریزی شده استاندارد چندان مقاوم نخواهد بود. اگر شتاب دهنده هایی به بتن اضافه گردد که بدون مشاوره با افراد صاحب نظر  باشد احتمال  بروز اثرات منفی در آن وجود خواهد داشت.

دما

یکی از مهم ترین عوامل خارجی که بر گیرش بتن و سخت شدن آن ها تاثیر قابل ملاحظه ای دارد، شرایط آب و هوایی و دمای محیط مربوطه می باشد. در جاهایی که مرحله بتن ریزی تحت آب و هوای مساعد انجام گرفته باشد، بتن حاصله بسیار با کیفیت تر به دست آمده و در آینده دچار مشکلات بسیار کم تری خواهد شد. برای این که سازه های بتنی بتوانند در بهترین شرایط موجود تولید شوند، لازم است تا آن ها را در شرایط آب و هوایی مختلف منطبق نمود. به عنوان مثال در زمان هایی که شرایط آب و هوایی نامساعد باشد، لازم است تا دقت و نظارت بیش تری بر روی دمای بتن های موجود اعمال شود تا ساختمان آن ها دچار خرابی نشده و سازه ایجاد شده در بهترین کیفیت خود قرار داشته باشد.

هر چقدر که دمای هوا پایین تر باشد، سرعت گیرش بتن نیز کاهش یافته و ممکن است در دماهای بسیار پایین دیگر گیرش بتن انجام نگیرد. بتن هایی که در آب و هوای بسیار سرد مورد استفاده قرار گیرند در آینده از استحکام خوبی برخوردار نبوده و مقاومت آن ها کاهش خواهد یافت. علاوه بر این ها، ممکن است که آب موجود در بتن ها دچار یخ زدگی شده و در نتیجه ترک بخورند. در چنین شرایطی طول عمر آن سازه کم تر از حالت عادی شده و از استحکام قابل قبولی نیز برخوردار نخواهد بود.

همان طور که بتن ریزی در هوای سرد مشکلات زیادی را به همراه دارد، بتن ریزی در آب و هوای گرم نیز بدون مشکل نخواهد بود و می تواند به ساختار بتن صدمه وارد کند. هر چه دمای هوا بیشتر باشد، آب موجود در بتن با سرعت بیشتری تبخیر شده و در نتیجه سرعت گیرش بتن نیز افزایش خواهد یافت. در چنین حالتی، این سازه بتنی ساختاری غیر منسجم داشته و از استحکام و مقاومت لازم نیز برخوردار نخواهد بود.

مراحل گیرش بتن

از زمانی که ریزش بتن انجام شده تا وقتی که به ساختار و حالت مورد نظر برسد، زمان گیرش بتن اطلاق می شود. در طی این زمان دو نقطه حساس وجود دارند که به نام گیرش اولیه و گیرش نهایی شناخته می شوند.

گیرش اولیه

در این مرحله بتن در حال تبدیل شدن از حالت مایع به جامد بوده و انعطاف پذیری خود را از دست می دهد. این زمان دقیقا وقتی است که سفت شدن بتن آغاز می شود.

گیرش نهایی

در این مرحله بتن به حالت جامد رسیده و می تواند شکل خود را نگه دارد. در این مرحله می توان بدون وارد شدن خللی به استحکام بتن اقدام به اصلاح آن نمود.

جمع بندی

گیرش بتن فرایند مهمی در شکل گیری ساختار و مقاومت یک سازه بتنی می باشد که انجام آن به روش درست و اصولی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. به طور کلی گیرش بتن در دو مرحله گیرش اولیه و نهایی صورت می گیرد که عوامل متعددی نظیر دمای هوا، رطوبت، طرح اختلاط بتن و باد بر این فرایند اثر گذار می باشند.