انواع افزودنی های بتن
برای اینکه بتوان بتن ویژه ای در شرایط خاص ساخت، به انواع افزودنی های بتن نیاز است. مواد افزودنی بتن به شکل گرد یا مایع به بتن اضافه می شود و سعی در اصلاح خواص بتن دارد. به طور کلی، افزودنی بتن در فضاهایی کاربرد دارد که به بتن ریزی سریع یا مقابله با سرما و یخبندان نیاز باشد. در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع افزودنی های بتن و ارائه مطالبی در این خصوص بپردازیم. همراه ما باشید.
تعریف افزودنی های بتن
افزودنی بتن ماده ای است که با سیمان پرتلند در زمان تولید در کارخانه آسیاب شده و با هدف اصلاح خواص بتن به بتن اضافه می شود. موادی مانند ژل میکروسیلیکا هنگام اختلاط مواد بتن با آنها ترکیب می گردد که به آن افزونه گفته می شود. لازم به ذکر است که خطا در میزان مواد افزودنی بتن، سبب ایجاد عواقب بدی در بتن تازه یا سخت شده می شود.
خواص و مزایای انواع افزودنی های بتن
همانطور که در ابتدا نیز بیان کردیم، ترکیب افزودنی های بتن سبب ایجاد خواص بسیاری برای بتن می شود. از جمله:
- فرایند کسب مقاومت اولیه را سرعت می بخشد.
- واکنش های قلیایی سیمان با سنگدانه ها را کنترل می کند.
- زمان گیرش را طولانی می کند.
- سبب افزایش کارایی بدون نسبت آب به سیمان می شود.
- بتنی مقاوم در برابر یخ زدن و آب شدگی به وجود می آورد. به عبارت دیگر، به عنوان ضد یخ بتن عمل می کند.
انواع مواد افزودنی بتن
انواع افزودنی های بتن به صورت مواد معدنی یا شیمیایی هستند که در زمان مخلوط شدن بتن به شکل پودر یا مایع به ترکیب، افزوده می شوند. ترکیب این مواد با بتن، سبب تغییر خواص بتن در میزان بسیار بالایی شده و افزایش مقاومت بتن در برابر یخ زدگی، ترک خوردگی، انبساط قلیایی و… را به همراه دارد. در ادامه با انواع افزودنی های بتن و کارکرد هر یک آشنا خواهیم شد.
انواع افزودنی های شیمیایی بتن
در ذیل به معرفی چند نمونه از انواع افزودنی های شیمیایی بتن می پردازیم:
افزودنی های کاهنده آب یا روان کننده ها
هدف این نوع از افزودنی، کاهش آب مورد نیاز برای اختلاط بتن، کاهش عیار سیمان و افزایش روانی بتن است. افزودنی های کاهنده آب به سه دسته روان کننده، فوق روان کننده و ابر روان کننده دسته بندی می شوند. تاثیر هر یک از این افزودنی ها بر میزان کاهش آب اختلاط به ترتیب ۱۰، ۱۵ و ۲۵ درصد است.
افزودنی های دیرگیرکننده بتن
این افزودنی ها سبب کاهش سرعت گیرش اولیه بتن می شوند. به طور کلی، افزودنی دیرگیرکننده بتن با بالا بردن زمان گیرش نهایی بتن کاربرد دارد و مناسب مناطقی است که بتن در آنجا به سرعت سخت می شود. موادی مانند کلسیم سولفات، نشاسته، شکر، نمک های اسیدی و… از جمله مواد به کار رفته در این افزودنی محسوب می شوند.
افزودنی حباب زا بتن
هنگام افزودن مواد حباب زا به بتن، میلیون ها حباب پراکنده در سراسر مخلوط ایجاد می شود که بالا بردن دوام بتن و تقویت عملکرد آن در مقابل روند یخ زدگی یا ذوب را به دنبال دارد. همچنین کارایی هایی مانند پیشگیری از جداشدگی دانه ها، کاهش وزن مخصوص بتن، کاهش میزان شن و ماسه و افزایش مقاومت شیمیایی بتن را دارد.
افزودنی های زودگیر بتن
این افزودنی دقیقا متضاد با افزودنی های دیرگیرکننده بتن است. زیرا سرعت گیرش اولیه بتن را افزایش می دهد که به آن، ضد یخ بتن نیز گفته می شود. بنابراین افزودنی های زودگیر بتن با افزایش سرعت هیدراتاسیون سیمان، سبب ایجاد مقاومت بیشتر در بتن می شوند. از مهمترین مواد تشکیل دهنده این افزودنی میتوان به کلسیم کلراید، ژل میکروسیلیکا، سیلیکا فیوم، کلسیم فرمات و… اشاره نمود. لازم به ذکر است که در میان انواع ضد یخ های بتن، کلسیم کلراید از رایج ترین آن به شمار می رود.
انواع افزودنی های معدنی بتن
افزودنی های معدنی بتن در از بین بردن هیدروکسید کلسیم، کاهش ترک خوردگی حرارتی، تقویت دوام و مقاومت نهایی، کاهش آب انداختگی و… کاربرد دارند. یکی از انواع افزودنی های معدنی معروف، رنگدانه ها هستند. این نوع از افزودنی بدون اینکه تغییری در مقاومت بتن به وجود آورد، سبب تغییر در رنگ آن می شود. همچنین کارایی و چسبندگی بتن های دارای کمبود ریز دانه را نیز تقویت می کنند. بنابرین مواد رنگدانه پس از اضافه شدن به سیمان، تغییراتی در رنگ بتن حاصل می کنند. البته لازم به ذکر است که باید از ترکیب خاصی در ایجاد هر یک از رنگ ها استفاده کرد. برای مثال برای ایجاد رنگ قرمز باید آهن به کار برد یا برای زرد از هیدروکسید آهن استفاده نمود و…
نکات مهم در زمان استفاده از مواد افزودنی بتن
در زمان استفاده از انواع افزودنی های بتن بایستی به نکات و مواردی توجه شود. در ذیل به بیان مهمترین این نکات می پردازیم:
- کاربرد هر یک از مواد افزودنی بتن تنها بایستی با تصویت دستگاه نظارت انجام شود.
- قابلیت استفاده از هر یک از انواع افزودنی ها باید به کمک آزمایش های مربوطه اثبات شود و این کار، بایستی قبل از استفاده آنها صورت بگیرد.
- سازگاری چند ماده افزودنی بتن که قصد استفاده همزمان آنها را دارید و همچنین سازگاری این مواد با سیمان، باید ارزیابی شود.
- در اندازه گیری مواد افزودنی و میزان هر کدام، دقت و توجهات لازم به کار گرفته شود.
- از دیگر نکات مهم، ثابت ماندن عملکرد هر یک از انواع افزودنی های بتن در دراز مدت است که بایستی مشخص شوند.
- نباید از کلرید کلسیم یا انواع افرودنی های حاوی کلر در زمان ساخت بتن مسلح استفاده شود. البته به غیر از ناخالصی های مربوط به مواد تشکیل دهنده ماده افزودنی
سخن پایانی
انواع افزودنی های بتن برای ساخت بتن ویژه در شرایط خاص کاربرد دارند. به طور کلی، این افزودنی ها سبب تغییر برخی از خواص بتن به شکل مطلوب می شود. مواد افزودنی بتن به دو دسته مواد شیمیایی و مواد معدنی دسته بندی شده که هر یک دارای کارایی و ویژگی های مختص به خود هستند. در این محتوا سعی نمودیم شما همراهان گرامی را با انواع مختلف افزودنی های بتن و خصوصیات هر کدام از آنها آشنا کنیم. امیدواریم که اطلاعات کافی و مفیدی را در این زمینه کسب کرده باشید.
