ترمیم سازه‌های بتنی
به طور معمول سازه‌های بتنی در اثر عوامل محیطی هم چون فرسایش و روش بهره برداری در محیط ساخت دچار آسیب می‌شوند. بدین ترتیب عمر مفید سازه بتنی، دچار چالش خواهد شد. برای حفظ بهتر بتن، باید به مقاومت فشاری و کششی بتن توجه زیادی شود. مقاومت فشاری بتن، با بررسی‌های انجام شده و تجزیه و تحلیل بر روی بتن سازه، تست مقاومت سنج پاندید و چکش اشمیت، بارگذاری و غیره بدست می‌آید.
ترمیم سازه‌های بتنی به تمامی روش‌هایی گفته می‌شود که عملکرد و میزان کارآیی بتن را از 85 تا 100درصد افزایش می‌دهند. مقاوت فشاری بتن در رنج بیان شده به صورت تضمینی و قطعی می‌باشد. نحوه طراحی توان بتن باید به صورتی باشد که بتواند میزان مقاومت سازه مربوطه را در طرح توسعه ای افزایش دهد، به این عملیات مقاوم سازی سازه بتنی گفته می‌شود.
در حالتی مقاوم سازی سازه بتنی امکان پذیر است که تاب بتن دارای 85 درصد مقاومت فشاری باشد، در این حالت بهتر است خواص مکانیکی بتن را بالا ببرید.
عوامل تخریب بتن:
از عوامل تخریب بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود مقادیر آب اضافی در ترکیبات بتن: اگر در تکیبات بتن از آب اضافی استفاده شود می تواند بتن را در معرض آسیب قرار دهد. اگر میزان آب از سیمان بیشتر باشد موجب می‌شود که بتن نتواند مقاومت خوبی از خود نشان دهد. در این مدت زمان انقباض خشک بیشتر شده، میزان تخلخل و مقاومت بتن پایین می آید و در برابر عوامل نامساعد محیطی دچار فرسایش می‌شود.
شاید نتوان به راحتی تشخیص داد که آب اضافی موجود در مخلوط بتن چه خسارت‌هایی را می تواد به بار آورد. به عنوان مثال مواردی هم چون انجماد و ذوب، افزایش فرسایش، ایجاد ترک و خشک شدن بتن موجب آسیب به بافت آن می‌شوند. اما در واقع آب اضافی در مخلوط بتن عامل اصلی کاهش میزان مقاومت بتن و علت ایجاد چنین مشکلاتی است.
- طراحی سازه بتن به صورت نادرست: طراحی نادرست سازه بتنی، می تواند موجب آسیب فراوان به بافت بتن شود. اگر قطعه‌های فلزی هم چون خطوط لوله برق، در مجاورت بخش بیرونی سازه بتنی قرار گیرد، بتن دچار ترک می شود و در نتیجه بر اثر شرایط محیطی و فرآیند ذوب و انجماد سریعا تخریب و دچار فرسایش می‌شود.
هم چنین موارد دیگری هم جون پایه های فلزی راه آهن ها که به لبه‌های بیرونی دیوار‌ها بسیار نزدیکند، می‌توانند موجب بروز چنین مشکلاتی شوند. اگر بتنی که بر روی شبکه آرماتور قرار گرفته است به خوبی پوشانده نشده باشد، به سازه‌های آبی، پل‌ها و بزرگراه‌ها آسیب می‌زند.
در واقع باید حدود 7/5 سانتی متر کاور بر روی بتن موجود در شبکه آرماتور وجود داشته باشد؛ هر چند در محیط‌هایی که در مجاورت سولفات‌ها، اسیدها و کلرید ها قرار دارند، باید حدود 10 سانتی متر باشد. در اثر خوب کاور نشدن بتن‌ها، آرماتور‌ها خورده می‌شوند، اکسید آهن به وجود می‌آید و در انتها بتن ورقه ورقه و دچار ترک می‌شود.
اگر فاصله بین درز های انبساطی به خوبی رعایت نشده باشد، برای اینکه دما به صورت یکنواختی به تمامی اسلب‌های بتنی پخش شود، خسارت‌هایی هم چون ترک در بتن یا نواحی که نیاز به درز انبساط دارند به بار می‌آیند.
- مشکلات بتن بعد از اجرا: مشکلاتی هم چون کرمو و متخلخل شدن بتن، باز شدن قالب، محاسبات اشتباه ارتفاع تیر‌ها، طول ستون و کنسول‌ها را به همراه دارد.
از سایر عوامل تخریب بتن می توان به تخریب سولفاتی سازه بتنی، خوردگی شبکه فولادی سازه بتنی، قرر رفتن بتند در معرض اسید و ایجاد ترک در بتن اشاره کرد.
روشهای ترمیم سازه های بتنی:
اگر متوجه شدید که بافت سازه بتنی به علت وجود آب در مخلوط بتن دچار آسیب شده است، برای ترمیم آن باید از ملات‌های ترمیمی الیاف دار و چسب بتن بر پایه لاتکس استفاده کنید، تا بتن در اثر تماس با رطوبت و آب دچار آسیب زیادی نشود و میزان مقاومت کششی بتن افزایش یابد.
در صورت تخریب سولفاتی سازه بتنی، لایه نازکی از بتن پلیمری و ملات ترمیمی الیاف دار سیمانی، می‌توانند برای ترمیم بتن آسیب دیده مناسب باشد. هم چنین می‌توان از مواد آب بندی بتن هم چون پرایمر امولوسیونی پایه قیری استفاده کرد و مانع از تخریب سولفاتی سازه شد.
در رابطه با اکسید شدن شبکه فولادی، هنگامی که مشکل به درستی تشخیص داده شد، جهت ترمیم آن باید فلزی که در فرآیند خوردگی دچار آسیب شده و سطح مقطعی آن کاهش یافته را به طور کلی از میان بردارید و فلزی دیگر را به جای آن استفاده کنید. سپس تمامی زنگ خوردگی‌ها، شل زنگ‌ها و محصولاتی که دچار خوردگی شده اند را حذف و تمیز نمایید. هنگامی که بتن را بر می‌دارید، باید بخش‌هایی از شبکه آرماتور که دچار خوردگی شده اند را شناسایی و ترمیم نمایید.
در صورت وجود ترک در بتن باید به تزریق رزین اپوکسی اقدام نمایید، که موجب بالابردن میزان لختی بتن می‌شود و اگر قصد آب بندی نمودن نشتی سازه را داشته باشید، بهتر است که از تزریق رزین پلی اورتان استفاده کنید. از تزریق رزین اپوکسی برای آب بندی سازه، در مواقعی که نشتی آب زیاد نباشد و یا چسباندن دوباره ترک های سازه بتنی استفاده می‌شود.
در رابطه با مشکلات بتن بعد از اجرا، در صورتی که زمان زیادی از کرمو شدن سطح بتن گذشته باشد، باید بتن هایی که دچار نقص شده اند را بردارید و به کمک ملات ترمیمی آماده پایه سیمانی و چسب پیوند دهنده اپوکسی آن را ترمیم کنید.
اصول ترمیم سازه های بتنی:
جهت ترمیم نمودن سازه های بتنی باید اصولی را مورد توجه قرار دهید از جمله:
- دلیل تخریب سازه بتنی را شناسایی و تشخیص دهید.
- میزان آسیب دیدگی آن را بررسی کنید.
- مشخص کنید که ترمیم سازه بتنی در چه حد الزامی می‌باشد؟
- مصالح موجود را تثبیت نمایید تا در آینده مشکلاتی ایجاد نشوند.
- در نظر بگیرید که روش ترمیمی برای شما صرفه اقتصادی دارد یا خیر؟
- بین مصالحی که دچار تخریب شده اند و مصالح جدید پیوندی ایجاد نمایید.
- ریسک اجرای طرح را تا حد ممکن پایین بیاورید.
- مشخص کنید که نیاز است کل بتن حذف شود و یا حذف بخشی از آن کافی است؟
- میزان مقاومت و ماندگاری مصالح را بررسی کنید.
- توجه نمایید که روش ترمیمی به سهولت انجام می شود یا خیر؟
- در نظر داشته باشید که مصالح جدید بالاترین میزان طول عمر را داشته باشند.
- برای عملیات ترمیم سازه بتنی، از بهترین راهکار استفاده نمایید.
